Ενδημικά ή απειλούμενα Φυτά Σαμοθράκης

Dianthus gracilis spp. gracilis

Οι απειλές για τα φυτά πολλές. Σε μερικά χρόνια σίγουρα, ένα στα τέσσερα είδη των ενδημικών φυτών της ελληνικής γης θα εξαφανιστούν.
Συγκεκριμένα 366 είδη φυτών, που φύονται στην Ελλάδα, κατατάσσονται στα πλέον απειλούμενα, δηλαδή ανήκουν στις κατηγορίες εξαφανισθέντα, κινδυνεύοντα και τρωτά.
Το μεγάλο μέρος (218) των...

απειλούμενων φυτών είναι ενδημικά τοπικά είδη (δηλαδή είδη που βρίσκονται μόνο σε μια περιοχή, σε ένα βουνό ή ένα νησί), ενώ άλλα 66 είναι ενδημικά στενότοπα (βρίσκονται σε 2-3 βουνά ή νησιά) και άλλα 28 είναι ελληνικά ενδημικά. Δηλαδή μεγάλο ποσοστό των 1.275 ενδημικών ειδών της χώρας μας... ζουν επικινδύνως. Τα υπόλοιπα απειλούμενα είδη φυτών είναι εισαγόμενα. Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από τον κατάλογο που έδωσε στη δημοσιότητα η εταιρεία «Υλη - Προστασία και διαχείριση περιβάλλοντος» 

 Όσο για το νησί της Σαμοθράκης, ο Γρηγόρης Τσούνης στο Greenapple περιγράφει πανέμορφα το "Φεγγάρι: Της Σαμοθράκης το Βουνό":
 "Tο νησί της Σαμοθράκης είναι καταπράσινο πνιγμένο μέσα σε πυκνή βλάστηση. Tα δένδρα που κυριαρχούν εδώ είναι οι ελιές, οι βελανιδιές, οι καστανιές, τα σφενδάμια, τα θαμνόκεδρα και τα πλατάνια. H Σαμοθράκη είναι ίσως το μοναδικό νησί στην Eλλάδα που έχει τόσο μεγάλα σε έκταση πλατανοδάση.

Το Herniaria degenii: ενδημικό

είδος του όρους Σάος Röpert, D. (Ed.) 2000

Oι θάμνοι που καλύπτουν το νησί είναι τα σχίνα, οι τσικουδιές, οι κουμαριές, οι ελαφοκουμαριές, οι μούσια σε νερά, εκατοντάδες μικρά ρυάκια και ποταμάκια, με γάργαρο νερό που έρχεται από το όρος Σάος, κυλούν ορμητικά προς τη θάλασσα.Tα παραποτάμια δάση της αποτελούνται από πλατάνια (Platanus orientalis). Στις όχθες τους φυτρώνουν επίσης πικροδάφνες, φτέρες, λυγαριές και μέντες. O τοξόσχημος συμπαγής ορεινός της όγκος με χαράδρες κι απότομες πλαγιές, διατρέχει το νησί με κατεύθυνση από BΔ προς NA, δίνοντας στη Σαμοθράκη την ιδιομορφία της. Σχηματίζονται ωραίες ψηλές, επιβλητικές κορυφές: το Φεγγάρι, η πιο ψηλή κορυφή με υψόμετρο 1664 μ., γνωστό στην αρχαιότητα ως Σάος ή Σαώκη, ο Προφήτης Hλίας, η Aγία Σοφία, ο Άγιος Γεώργιος, που έχουν ιδιαίτερα θέλγητρα για τους ορειβάτες.

Στο βουνό της Σαμοθράκης αναφέρεται (ο K. Aσημακόπουλος από το βιβλίο του `Oι ψυχές της Σαμοθράκης`) ως εξής:

Dianthus arpadianus var pumilus

 `Tης Σαμοθράκης το βουνό είναι το πιο αψηλό σε όλο το πέλαγος. Δείχνει ν` αγγίζει τον θεό κι άμα οι νύχτες φέγγουν να λησμονιέται πάνω στο ψήλωμά του το φεγγάρι.
Γι` αυτό, Φεγγάρι λένε την κορφή του. Θέλει κουράγιο, και αντοχή ν` ανέβει κανείς τις χαράδρες του, κι άμα τραβάς σε κάποια γυμνά διάσελα, τόσο φυσάν οι αγέρες που σε ρίχνουν. Kλαρί ορθό δε στέκεται κει πάνω, μονάχα βράχια, πέτρες`.
Στην περιοχή της κορυφής Φεγγάρι, φύονται τα ενδημικά φυτά, Alyssum degenianum, Potentilla geoides ssp. halacsyana, Herniaria degenii, και άλλα σπάνια όπως το Erysimum horizontale, Symphyandra samothacica...

Το Erysimum horizontale Candargy:

σπάνιο στην Ελλάδα, ευρίσκεται μόνον 

στη Μυτιλήνη και στη Σαμοθράκη  
Röpert, D. (Ed.) 2000

Στις 20 Ιουνίου του 2005,οι Δανοί βοτανικοί  Strid A.και Tan Kit (του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης),ανακάλυψαν,στις απολήξεις του όρους Σάος, 300 μέτρα απο το εκκλησάκι της Παναγίας της Κρεμιώτισσας μια νέα Centaurea,που ειναι ενδημική του νησιού.
Οι Δανοί βοτανικοί της έδωσαν το όνομα Centaurea samothracica."

Απειλούμενα είδη της νήσου Σαμοθράκης σύμφωνα με την ιστοσελίδα Βιοποικιλότητα στην Ελλάδα, είναι τα παρακάτω:

Ίδε ΥΠΟΜΝΗΜΑ

1.Dianthus arpadianus: περιλαμβάνεται στους καταλόγους WCMC και European Red Data, πολύ σπάνιο είδος, γνωστό μόνον από το όρος Σάος και το όρος Ίδη.

Βασίλειο: Plantae, Άθροισμα: SPERMATOPHYTA (Angiospermae), Κλάση: Dicotyledones, Τάξη: Centrospermae, Οικογένεια: Caryophyllaceae, Γένος: Dianthus Ονομασία Επιστημονική : Dianthus arpadianus
Author : Ade & Bornm.

2. Galium capreum: ενδημικό είδος του όρους Σάος 
Galium samothracicum: ενδημικό είδος του όρους Σάος
Τάξη: Gentianales, Οικογένεια: Rubiaceae, Γένος: Galium Ονομασία Επιστημονική : Galium samothracicum
Author : Rech.f.
3.Polygonum icaricum: ενδημικό είδος της Ικαρίας και της Σαμοθράκης
Τάξη: Polygonales, Οικογένεια: Polygonaceae, Γένος: Polygonum Ονομασία Επιστημονική : Polygonum icaricum
4.Potentilla geoides ssp. halascyana: ενδημικό είδος του όρους Σάος.
Τάξη: Rosales, Οικογένεια: Rosaceae, Γένος: Potentilla Ονομασία Επιστημονική : Potentilla geoides.
5.Scrophularia spinulescens: ενδημικό της Σαμοθράκης
Τάξη: Tubiflorae, Οικογένεια: Scrophulariaceae, Γένος: Scrophularia Ονομασία Επιστημονική : Potentilla geoides
6.Silene samothracica (Rech. fil.) Greuter: ένα σπάνιο ενδημικό του όρους Σάος που θεωρείται απειλούμενο λόγω της υπερβόσκησης της περιοχής.
7. Symphyandra samothracica: ενδημικό της Σαμοθράκης
Αλλα είδη

Potentilla geoides

Dianthus gracilis ssp. gracilis: περιλαμβάνεται στον κατάλογο του Προεδρικού Διατάγματος (67/1981)
Herniaria degenii: ενδημικό είδος του όρους Σάος.
Erysimum horizontale Candargy: σπάνιο στην Ελλάδα, ευρίσκεται μόνον στη Μυτιλήνη και στη Σαμοθράκη.

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

Βιοφάσμα:

Ch Chamaephyta

G Geophyta

H Hemicryptophyta

Χωρολογία

Eas Ασιατικά

Gr+ Ενδημικά στενότοπα (2-3 βουνά ή νησιά)

G!! Ενδημικά τοπικά (1 περιοχή, 1βουνό ή νησί)

Οικότοπος

ΦΡ Φρυγανότοποι και Θαμνότοπο

ΒΡ Βράχια

ΣΑ Σάρρες-πετρώδεις ορεινές πλαγιέ

Υψόμετρο

2 500-1000

3 1000-1500

4 1500-2000 
Άνθηση 

1 Οκτώβριος-Νοέμβριος

2 Δεκέμβριος-Ιανουάριος-Φεβρουάριος

3 Μάρτιος-Απρίλιος

4 Μαϊος-Ιούνιος

5 Ιούλιος-Αύγουστος-Σεπτέμβριος 

Γονιμοποίηση 

Α Ανεμόφιλα

Ε Εντομόφιλα 

Zώνη 

EA East Aegean 

NA North Aegean 

Πηγές:

Tricyrtis et jardins

The European Environment Agency (EEA)

© Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem, Freie Universität Berlin
Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός

biodiversity.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΥΣΗ