Τετάρτη 14 Μαρτίου 2012

Γεωλογικός χάρτης της Σαμοθράκης...1893

 Στις 2/14 Φεβρουαρίου του 1893 επεδόθη στον καθηγητή Χημείας Αναστ. Κ. Χρηστομάνο, επιστολή του επί των Ναυτικών Υπουργού Στεφ. Σκουλούδη, με την οποία εκαλείτο, με εντολή του Προέδρου της Κυβερνήσεως Χαρίλαου Τρικούπη,  να μεταβεί στη νήσο της Σαμοθράκης.
 Το ταξείδι εν μέσω χειμώνα έπρεπε να πραγματοποιηθεί μάλιστα την
ίδια ημέρα προκειμένου ο διαπρεπής καθηγητής να φέρει σε πέρας τη διττή του αποστολή: αφενός την επιστημονική καταγραφή του σεισμού που έπληξε την περιοχή και, αφετέρου την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους πληγέντες. Τα ποτελέσματα της επιστημονικής αποστολής ανακοινώθησαν σε συνεδρίαση του Φυσιογνωστικού τμήματος στις 20 Μαρτίου του 1893. Σε παράρτημα του βιβλίου υπάρχει ο γεωλογικός χάρτης της Σαμοθράκης που παρατίθεται στην παρούσα ανάρτηση. Ο συγκεκριμένος χάρτης βασίζεται σε αντίστοιχο του Rudolf Hoernes, από την επιστημονική αποστολή της Αυστριακής Ακαδημίας Φυσικών Επιστημών, το 1873, και είναι σε κλίμακα 1:105.960.
 Ακολουθεί τμήμα της πραγματείας (σύντομη γεωλογική)περιγραφή του Αναστ. Κ. Χρηστομάνου που κατέγραψε στο βιβλίο "Η νήσος Σαμοθράκη και ο σεισμός της 28 Ιανουαρίου (9 Φεβρουαρίου) 1893 Υπό Αναστ. Κ. Χρηστομάνου", Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου της Εστίας Κ. Μάϊσνερ και Ν. Καργαδούρη, 1899 Απόσπασμα εκ της Επετηρίδος του Παρνασσού - Ανεκοινώθη εν τη συνεδριάσει του Φυσιογνωστικού τμήματος της 20ης Μαρτίου 1893.
 Επίσης  παρατίθεται γεωλογική περιγραφή της νήσου, από το Γεωγραφικόν και Ιστορικόν Λεξικόν Θράκης, του Αχιλλέα Σαμοθράκη.

[...] "Η δαψιλής φύσις με τας ποικιλίας του εδάφους, τας ωραίας κοιλάδας, τα άφθονα ύδατα, τα υψηλά Όρη και τους απότομους βράχους και εις εμέ ένεποίησε την έντύπωσιν του μυστηριώδους. Ό περίεργος σχηματισμός των βράχων, ή διαδοχή των ποικίλων πετρωμάτων και ή χαοτική άναστροβίλωσις του εδάφους μαρτυροί3σι περί γεωλογικών γεγονότων άκρας βιαιότητος και ακουσίως αισθάνεται τις ότι ευρίσκεται επί τόπου, δεν κατά προτίμησιν οι αρχαίοι λάτρεις τής φύσεως εξέλεξαν διά την τέλεσιν θρησκευτικών μυστηρίων.
 Είναι ή νήσος αύτη τμήμα πανάρχαιας κρυσταλλοπαγούς διαστρώσεως εκ γρανίτου, άργιλλομιγούς σχιστολίθου και κεροστίλβης, τής οποίας λείψανα ευρίσκονται εισέτι έν είδει στενής ζώνης, νοτίως του Αίμου μέχρι του Αιγαίου εκτεινομένης και πολλαχώς υπό ηφαιστειογενών πετρωμάτων διασχιζομένης, έν ω αι μεν κοιλάδες αυτής καλύπτονται έν μέρει υπό ασβεστίτου της τριτογενούς διαπλάσεως, αι δε κορυφαί των ορέων υπό πρωτογενούς ασβεστίτου (μαρμάρου) και ενίοτε (ως πάρα την πόλιν Σαμοθράκην) υπ' ασβεστόλιθου βρίθοντος απολιθώσεων (Numulitenkalk). Τα δε ηφαιστειογενή πετρώματα είσιν ιδίως ό ανδεσίτης και οι τραχείται της τριτογενούς διαπλάσεως. Ό τύπος ούτος του νοτιομακεδονικού και του θρακικού εδάφους απαντά εν Θάσω (φυλλίται και πρωτογενής ασβεστόλιθος) και εν Σαμοθράκη, ενώ αι νοτιώτερον κείμεναι νήσοι Ίμβρος, Τένεδος και Λήμνος (ένθα το ιερόν του Ηφαίστου) εισίν ιδίως ηφαιστειακής γενέσεως.
 Τα όρη της Σαμοθράκης αποτελούσι συμπαγή οροσειράν, ης η κεντρική κορυφή είναι το όρος Φεγγάρι ύψους 5243, αγγλ. ποδών, αποτόμως προς ΝΑ απέναντι της Ίμβρου εις την θάλασσαν καταπίπτουσαν, ενώ προς ΒΑ, προς ΒΔ και προς ΝΔ μεσολαβεί μεταξύ αυτής και της θαλάσσης στενή λωρίς προσχωματικού εδάφους.
 Προβαίνοντες έκ Δυσμών προς 'Ανατολάς, κατά την έκτασιν του μεγίστου μήκους της νήσου, και δή έκ του ακρωτηρίου Ακρωτήρι, πλησίον του οποίου, 2000 μέτρα βορειότερον, ήγκυροβόλησαν τα «Ψαρρά» εν τω όρμω της Καμαριωτίσσης, θέλομεν διασχίσει την νήσον μέχρι του ανατολικωτέρου ακρωτηρίου τών Κήπων".[...]
-ο-

  [...]"Γεωλογικώς η Σαμοθράκη είναι τμήμα πανάρχαιας κρυσταλλοπαγούς διαστρώσεως εκ γρανίτου, αργιλλοπαγούς σχιστολίθου και κεροστίλβης, της οποίας λείψανα ευρίσκονται ακόμη εν είδει ζώνης προς Ν. του Αίμου μέχρι του Αιγαίου εκτεινομένης και πολλαχώς διασχιζομένης υπό ηφαιστειογενών πετρωμάτων, ενώ αι μεν κοιλάδες αυτής καλύπτονται εν μέρει υπό ασβεστίου τριτογενούς διαπλάσεως, αι εκ κορυφαί των ορέων υπό πρωτογενούς ασβεστίου (μαρμάρου) και ενίοτε, όπως παρά την πόλιν Σαμοθράκην, εξ ασβεστόλιθου, βοηθόντος απολιθώσεων.
 Τα ηφαιστειογενή πετρώματα αποτελούνται από ανδεσίτην και, τροχείτην της τριτογενούς διαπλάσεως. Επί της γρανιτικής διαστρώσεως επικάθηται ο αργιλλομιγής σχιστόλιθος, του οποίου τα στρώματα διευθύνονται πάντοτε προς ΒΔ. Μεταξύ δε του σχιστολίθου παρεντίθενται παράλληλοι ταινίαι πρωτογενους ασβεστόλιθου αδροκοκκιοπαγούς ωγκόλιθοι Παλαιοχώρας).
 Την κορυφογραυμήν Ζωνάρια, μεταξύ Φεγγαριού και Προφήτου Ήλιου, αποτελεί αλθραχωνίτης, αι δε υψηλότεροι, κορυφαί φέρουσι σποραδικώς τριτογενή τροχείτην, εκ τοι" οποίου ανέρχεται κεροστιλβίτης, μετά ταινιών χαλάζιου, επιδότου και πυρίτου. Μεταξύ δε της κορυφής του Αγίου Γεωργίου και της Παλαιοπόλεως ευρίσκονται εντός χαραδρών στρώματα αργυρούχου γαληνίτου.
 Οι ηφαιστειογενείς λόφοι εγκλείουσι συνήθους σιδηρούχον ασβεστόλιθον Μεταξύ Χώρας και Παλαιό πόλεως υπάρχει σιδηρίτης και φαιός αιματίτης, επί της κορυφής Βρεχού άνωθεν της Χώρας χαλκοπυρίτης και γαιώδης μαλαχίτης, δυτικώτερον με στρώμα απεκρυσταλλουμένου ασβεστόλιθου δύο μέτρων περίπου πάχους και πέτρωμα τι σκοτεινώς τεφρόχρουν πλήρες λεπιδίων βιοτίτου.
 Ο γεωγράφος Κ. Kiepert ανεκάλυψε μεταξύ των κορυφών Φεγγάρι, Προφήτης Ηλίας και Αγίας Σοφίας κρατήρα ηφαιστείου αποσβεσθεντός προ εκατοντάδων αιώνων. Οι σεισμοί δεν απολείπουσιν εκ της νήσου. Ο μέγας σεισμός της 9 Φεβρουαρίου 1893, κατά τον όποιον παρετηρήθη και μεγάλη καθίζησις του εδάφους και μέγα ρήγμα κατά τους πρόποδας του ορούς, κατέστρεψε το πλείστον των οικιών, η δ' έκτασις της σεισμικής δονήσεως εγένετο αισθητή εις μεγάλην ακτίνα. Ως δε κατεδείχθη εκ των τελευταίων αρχαιολογικών ερευνών, η κατεύθυνσις αυτών ήτο από Α. και Β. προς Λ. και Ν., εις τοιαύτης δε φύσεως σεισμούς οφείλεται και η κατερείπωσις των περικαλλών μνημείων της νήσου, όπως : του Αρσινοείου, του Πτολεμείου, της Στοάς, του Ναω των Καβείρίον και άλλων."[...]
Related Posts Plugin for   WordPress, Blogger...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου